ओ३म्

विश्वशान्ति केवल वेद द्वारा मात्र सम्भव छ:

लेखक: विवेक आर्य
अनुवाद: प्रेम आर्य

आउनुहोस्, वेदका केहि मन्त्रहरुको अवलोकन गरौँ, यसमा कस्ता कस्ता दिव्य भावनाहरु छन्:-

अज्येष्ठासो अकनिष्ठास एते सं भ्रातरो वावृधुः सौभगाय ।
॥ऋग्वेद ५/६०/५॥
अर्थ:- ईश्वरको आदेश छ कि हे मनुष्यहरुहो! तिमीहरुमा कुनै ठूलो-सानो तथा उंच-निचको भेदभाव छैन, तिमीहरु सब भाइ-भाइ हौ। सौभाग्य प्राप्तिका लागि परस्पर मिलेर प्रयत्न गर्दै अघि बढ।
ईश्वरले यस मन्त्रमा समस्त मनुष्यको लागि समानताको उपदेश दिएको छ। यसका साथै साम्यवादको पनि स्थापन गर्दैछ।

वेदको आधारमा व्यक्ति, पारिवार, समाज, राष्ट्र तथा अखिल विश्वको उत्थान कसरि गर्न सकिन्छ?
अथर्ववेदको तेस्रो काण्डको तीसौं सूक्तमा विश्वमा शान्ति स्थापनाको लागि जुन उपदेश दिइएको छ त्यो निक्कै अद्भूत छ। यी यस्ता उपदेश हुन् जुन उपदेश विश्वका अन्य कुनै मत-पन्थ-सम्प्रदायका साहित्यमा छैनन्।

(अथर्व वेद: ३/३०/१-६)
सहृदयं सांमनस्यमविद्वेषम् कृणोमि वः।
अन्यो अन्यमभि हर्यत वत्सम जातमिवाघ्न्या:।।१।।
अणुव्रत: पितुः पुत्रोमात्रा भवतु सम्मना।
जाया पत्ये मधुमतीं वाचं वदतु शान्तिवान्।।२।।
मा भ्राता भ्रातरं द्विक्षन्मा स्वसारमुत स्वसा।
सम्यंच सव्रता भूत्वा वाचं वदत भद्रया।।३।।
येन देवा न वियन्ति नो च विद्विषते मिथः।
तत्कृण्मो ब्रह्म वो गृहे संज्ञानं पुरुषेभ्यः॥४॥
ज्यायस्वन्तश्चित्तिनो मा वि यौष्ट संराधयन्तः सधुराश्चरन्तः ।
अन्यो अन्यस्मै वल्गु वदन्त एत सध्रीचीनान्वः संमनसस्कृणोमि ।।५।।
समानि प्रपा सह वोSन्नभागः समाने योक्त्रे सह वो युनज्मि।

सम्यंचोSग्निं सपर्यतारा नाभिमिवाभित:।।६।।
अर्थात, ईश्वरले उपदेश दिन्छ कि हे मनुष्य हो ! तिमीहरुलाई मैले एक समान हृदय र एक जस्तो मन भएको बनाएको छु। त्यसैले तिमीहरु आपसमा ईर्ष्या, द्वेष आदि खराबीहरुलाई छोड र वेदको पथिक भएर एकापसमा यस प्रकारले प्रेम तथा सद्व्यवहार गर जसरि रक्षा गर्न योग्य गौ ले आफ्नो बच्चा संग गर्दछ, उसले आफ्नो नवजात बाच्छाको शरीरको मयललाई जिब्राले चाटेर सफा गर्दछ र दुग्धपान गराएर पुष्ट गर्दछ। यसरि नै समाजको हर प्रकारले उन्नति हुनेछ।
कुलको उन्नति गर्ने र माता-पिता तथा देश-धर्मको रक्षक, दुःख सागर देखि पार लगाउने, संसारमा उनको नाम उज्ज्वल गर्ने, उत्तमाचरणवान, माता-पिताको अनुकूल, आज्ञाकारी, सेवाव्रतीले युक्त, समान मन भएको बन र पत्नीले पति संग सदा मधुर, प्रिय, कोमल, हितकर, शान्तिदायक वाणी बोल्ने गर्नु । हे गृहस्थहरु हो ! जुन व्यवहारले विद्वान्हरुमा परस्पर पृथक् भाव हुँदैन, र परस्पर द्वेष कदापि गर्दैनन्, त्यहि कर्म तिम्रो घरमा पनि निश्चित गर्दछु। पुरुषहरुलाई उत्तम प्रकारले सचेत गर्दछु कि तिमीहरु परस्पर प्रीति पूर्वक व्यवहार गरेर धनैश्वर्य प्राप्त गर। मान्यजनको मान राख्ने, उत्तम चित्त भएका, समृद्धि गर्दै र एक धुरी भएर हिँड, तिमीहरु अलग-अलग नहुनु, र एकार्का संग मनोहर वाणी बोल्दै जाऊ। तिमीहरुलाई साथ-साथ गतिवान र एक मन भएको मैले गराउँछु।

यस मन्त्रमा पनि आपसमा लडाई-झगडा नगर्ने र परस्पर मिलेर अघि बढ्ने, संवाद गर्ने तथा मिलेर ज्ञान प्राप्त गर्ने कुरो भनिएको छ।
सं गच्छध्वं सं वदध्वं सं वो मनांसि जानताम् ।
देवां भागं यथापूर्वे संजानाना उपासते ।।-(ऋ० १०/१९१/२)
अर्थात्, आपसमा हातेमालो गर्दै परस्पर मिलेर प्रेम पूर्वक अघि बढौं, हाम्रो गति परस्पर विरुद्ध नहोस्, चित्त एकसमान होस्, जसरि हाम्रा विद्वान पूर्वज तथा ज्ञानीजन हरुले ईश्वरलाई जानेर उपासना गर्दथे, त्यसरी नै हामी पनि गर्ने गरौँ, ‘येन देवा न वियन्ति’ (देवहरुको परस्पर विरुद्ध गति हुँदैन)। हामीहरुमा परस्पर संवाद बनिरहोस्, विवाद त केवल मूर्खहरूले मात्र गर्ने गर्दछन्।

यस मन्त्रमा पनि वैचारिक र मानसिक एकताको कुरो गर्दै वेदले सन्देश दिएको छ कि-
समानी व आकूतिः समाना ह्रदयानि वः ।
समानमस्तु वो मनो यथा वः सुसहासति ।।-(ऋ. १०/१९१/४)
अर्थ:- हाम्रो संकल्प समान होस्, हाम्रो ह्रदय परस्पर मिलेको होस्, हाम्रो मन एक समान होस् हामीहरु आपसमा परस्पर मिलेर रहने गरौँ।
एकता तब मात्र हुन सक्छ जब हाम्रो सोंच र मन एक हुन्छ। वेदमन्त्रको माध्यमबाट यहि मानसिक एकतामा बल दिइएको छ। संगठन र एकताको यो दिव्य सन्देश केवल एक परिवार, समाज या एक देशका लागि मात्र नभएर यस धर्तीका समस्त वासिन्दाहरुका लागि दिइएको हो। यदि संसारका मानिसहरुले वेदको यो उपदेशलाई आफ्नो व्यवहारमा अपनाएर सबैले आ-आफ्नो आचरण देवानुकुल गर्ने हो भने जुन कारणले मनुष्यलाई मनुष्य देखि पृथक राखेको छ, त्यो सब दूर भएर यो संसार स्वर्ग झैं सुन्दर बन्न सक्छ।
वेद मार्फत नै विश्व शान्ति संभव छ। संसारका कुनै अन्य तथाकथित मत-पन्थ-सम्प्रदायका साहित्यले वेदको तुल्यता गर्न सक्दैनन्। वेदको सन्देश संकीर्णता, संकुचितता, पक्षपात, घृणा,जातीयता, प्रान्तीयता र साम्प्रदायिकता देखि कति उच्च छ..! त्यसैले आउनुहोस्, हामि सबै हातेमालो गर्दै सत्य सनातन वैदिक मार्गमा अघि बढौं..! अस्तु..
नमस्ते..
सत्य सनातन वैदिक धर्मको जय..!
कृण्वन्तो विश्वमार्यम्..!